‘Mantelzorg komt in allerlei gedaantes’

Nederland telt zo’n 5 miljoen mantelzorgers. Veel van hen hebben gewoon een baan. Uitval door
overbelasting ligt bij veel (werkende) mantelzorgers op de loer. Saar aan Huis zorgt door middel van
aanvullende mantelzorg voor betrouwbare en persoonlijke ondersteuning, waardoor mantelzorgers ontlast worden. “Mantelzorg geeft vaak veel voldoening voor de naasten, maar kan ook heel ingrijpend zijn”, aldus Tine Reinders, vestigingsmanager Saar aan Huis regio Rivierenland.

Tine is sinds vier jaar actief voor de organisatie die in 2013 werd opgericht. Inmiddels heeft Saar aan Huis zo’n 50 vestigingen, waardoor er een landelijke dekking is. Na haar studie Culturele Maatschappelijke Vorming was zij onder andere vestigingsmanager van uitzendbureau Olympia
en jarenlang eigenaar van een succesvol verhuurbedrijf. “Mijn ervaring in organiseren en mensen matchen is iets wat in mijn werk als vestigingsmanager voor Saar aan Huis goed van pas komt.”
Deze formule is dan ook op haar lijf geschreven.
“Ik heb altijd affiniteit met zorg en welzijn gehad. Eigenlijk komt bij Saar aan Huis alles samen wat ik leuk vind”,
zegt ze enthousiast.

‘MANTELZORG GEEFT VAAK VEEL VOLDOENING VOOR
DE NAASTEN, MAAR KAN OOK HEEL INGRIJPEND ZIJN’

Overbruggen
Volgens Tine zijn er enorm veel verschillende situaties waarin mensen mantelzorger zijn. “Mantelzorg komt in allerlei gedaantes”, benadrukt ze. “Hierbij kun je denken aan het zorgen voor ouders al dan niet met dementie. Het kan ook zijn dat je zorgt voor je kind dat niet in de juiste vakjes past of dat je je partner ondersteunt die ziek is. Soms kun je ineens mantelzorger zijn, maar in andere gevallen zie je het ook aankomen. Zo worden wij regelmatig ingezet om een bepaalde tijd te overbruggen. Denk bijvoorbeeld aan een oudere die naar een verpleeghuis moet, waar nog geen
plek is.”
“Als mantelzorger wil je graag dat alles door blijft draaien ondanks dat je de zorg over iemand anders hebt”, vervolgt Tine. “Je werk, je gezin, maar ook je vrienden waar je af en toe nog eens mee wilt afspreken. Mantelzorger zijn heeft een
behoorlijke impact op je leven. Soms heb je even tijd nodig om nieuwe energie op te doen, zodat je er weer even tegenaan kunt. Hoe fijn is het dan dat er een Saar of Bram is, die de zorg even van jou kan overnemen?”

Werkgevers
De mantelzorg van Saar aan huis is particulier inzetbaar en diverse zorgverzekeraars vergoeden de aanvullende mantelzorg van Saar aan Huis. Tevens is het vaak mogelijk aanvullende mantelzorg vanuit een persoonsgebonden budget (pgb) vergoed te krijgen (via de WMO of WLZ).
Desalniettemin zouden overheid, verzekeraars en werkgevers aanvullende mantelzorg veel meer preventief in kunnen zetten, pleit Tine. “Wanneer we goed zorgen voor onze mantelzorgers besparen we enorm veel zorgkosten. Het zorgt ervoor dat mensen midden in de samenleving kunnen blijven staan. Bovendien hebben wij, doordat we regelmatig over de vloer komen bij de cliënt, snel in de gaten wanneer
iemand ineens verward is of heel veel afvalt en kunnen we
snel schakelen met naasten en de zorg.”
“Werkgevers zou ik op het hart willen drukken dat medewerkers die ook mantelzorger zijn beter hun werk kunnen doen als ze daarin ondersteuning krijgen zoals van onze organisatie”, vervolgt Tine. “Werkende mantelzorgers zullen minder snel in een burn-out terecht komen wanneer ze af en toe even adem kunnen halen omdat ze de zorg aan
ons kunnen overdragen en iets voor zichzelf kunnen gaan doen. Doordat ze het langer volhouden omdat ze ondersteuning krijgen, zul je hiermee tevens kunnen voorkomen dat werknemers stoppen of op zoek gaan naar een baan die beter te combineren valt met de zorg over hun naaste.”

Maatwerk
Begeleiding is altijd maatwerk, zo meent Tine. “Daarom kijken we altijd naar de specifieke situatie van zowel de zorgvrager als de mantelzorger en op welke momenten de zorg nodig is. We leggen de puzzel samen. We werken vanaf een minimum van twee uur aaneengesloten op elk moment van de dag, zelfs ’s nachts en kunnen ook in de weekenden komen als dat nodig is. We vullen de mantelzorger als het ware aan. Om een aantal voorbeelden te geven: We doen licht huishoudelijk werk, hierbij kun je denken aan een was draaien of de vaatwasser inruimen. We begeleiden ook doktersbezoeken. Tevens kunnen we eten koken of alles klaarzetten zodat het alleen nog maar opgewarmd hoeft te
worden.”

Kippenvel
Tine geeft aan dat praktische zaken vaak goed samengaan met de activiteiten die ondernomen worden met de cliënt ter ontspanning. “Samen boodschappen doen, waarbij je zelf weer kunt kiezen wat je wilt eten lijkt iets kleins, maar betekent voor mensen die bijvoorbeeld minder mobiel zijn heel veel. Of eindelijk weer eens zelf een cadeau kopen voor de verjaardag van je kleinkind, kan ook heel waardevol zijn.” Tine illustreert met een voorbeeld hoe iets kleins een wezenlijk verschil kan maken. “Onlangs was ik bij een mevrouw die vertelde dat het ritje van de taxi naar het ziekenhuis waar zij een afspraak had, het enige moment was dat ze buiten kwam. Ik krijg nog steeds kippenvel als ik aan dit gesprek denk. Hoe mooi is het dat wij de week kunnen kleuren voor deze mevrouw door samen dingen te ondernemen?”

Match
Maar voordat de hulp van Saar aan Huis ingezet gaat worden, is het belangrijk dat er een goede match tot stand komt, vertelt Tine. “Als ik gebeld word, was het gisteren al nodig. Het is dus belangrijk dat het proces vlot verloopt. Na de aanmelding hebben we eerst een telefonisch gesprek met de cliënt, waarbij gekeken wordt wat de vraag precies is en wat er nodig is. Daarna volgt een huisbezoek, waarbij vaak niet alleen degene aanwezig is die ondersteuning krijgt, maar
ook een familielid of kennis. Ikzelf vind het heel belangrijk om tijdens mijn gesprek goed door te vragen, zodat ik een goed beeld krijg van iemand. ‘Waar is de cliënt geboren en getogen?’ ‘Wat vindt deze persoon leuk om te doen?’ Op deze manier kan ik precies kijken welke Saar of Bram er het beste bij de desbetreffende persoon past. Houdt iemand bijvoorbeeld van kunst of van kringlopen? Dan zoek ik iemand die daar affiniteit mee heeft. Wanneer ik een match
tot stand heb gebracht, ontvangt de cliënt een profiel van de persoon die ondersteuning komt bieden. Wanneer het zowel voor Saar of Bram als voor de cliënt goed voelt, komen we op de koffie. Dat er een klik moet zijn staat bovenaan. Je brengt immers behoorlijk wat tijd met elkaar door.”

Levenservaring
De gemiddelde leeftijd van een Saar of Bram is tussen de 45 en 65 jaar. “En een beetje”, zegt Tine met een glimlach. “Wij hebben bewust voor deze groep gekozen vanwege de levenservaring en mantelzorgervaring. Vaak hebben zij al kinderen grootgebracht en kennen ze zelf het klappen van de zweep. Ook werken er veel mensen voor ons die ervaring hebben in hun persoonlijk leven met dementie of autisme. Natuurlijk kunnen we ook een wat jongere Saar of Bram inzetten, als daar vraag naar is. Maar juist de wat oudere Saars en Brammen blijken een constante groep mensen waar
je echt op kunt bouwen.”

Intrinsieke motivatie
De Saars en Brammen die voor Saar en Huis werken doen dit vanuit een intrinsieke motivatie. “Deze mensen hebben een echt zorghart, doen het graag omdat ze het mooi en dankbaar werk vinden. Verschillende Saars en Brammen hebben zelf geen ouders meer en vinden het fijn om op deze manier toch nog een beetje eenzelfde soort rol te kunnen invullen. Ze houden bovendien van de dynamiek die ons vak met zich meebrengt.”

Vooruit kijken
Door de inzet van een Saar of Bram kunnen mensen weer vooruit kijken. “Je ziet vaak dat oudere mensen of personen die ziek zijn, steeds minder hebben om naar uit te kijken. Hun wereldje is klein en hun sociale netwerk niet meer zo groot. Kijk je bijvoorbeeld naar ouderen, dan zie je dat het ook bijna onmogelijk is om contacten met leeftijdsgenoten te onderhouden. Ze hebben elkaar wel, maar doordat ze niet mobiel zijn, kunnen ze moeilijk bij elkaar komen. Hoe jammer is het dat zij van alles aan zichzelf voorbij moeten laten gaan? Dat mensen plezier houden in het leven, ondanks allerlei omstandigheden, daar doen we het voor!”

Saar aan Huis regio Rivierenland
Tine Reinders